Co zrobić, gdy trafisz na oszukującego uczestnika gry szkoleniowej?

Zdarzyło Ci się kiedyś prowadzić grę, w której ktoś… zaczął naginać zasady?
Zaglądał w notatki innych, podsłuchiwał rozmowy sąsiedniego zespołu, zerkał w karty?
Na początku wygląda to jak żart — ale jeśli pozwolisz, atmosfera fair play potrafi się posypać, a z edukacyjnego warsztatu zostaje przepychanka o punkty.

Skąd się bierze oszukiwanie?

Nie zawsze z „czarnej strony mocy”…
– Czasem to presja wyniku — uczestnik chce wygrać za wszelką cenę.
– Innym razem frustracja: „idzie mi słabo, to nadrobię sprytem”.
– Bywa też, że ktoś testuje system: „zobaczymy, czy trener to zauważy”.
– A jeszcze innym może umknąć, że gra nie jest rywalizacją dla rywalizacji, tylko doświadczeniem edukacyjnym.

Jak reagować, gdy zauważysz takie zachowanie?

Zasada: zacznij delikatnie, działaj bardziej zdecydowanie dopiero, gdy trzeba.

1. Daj znak niewerbalny.
   Czasem wystarczy dłuższe spojrzenie, uśmiech, podejście bliżej.
   Większość osób sama zrozumie, że przekroczyła granicę.

2. Zareaguj na luzie.
„Widzę, że się intensywnie rozglądasz — co tam ciekawego znalazłeś?”
Albo: „Pamiętaj, ta część gry jest tajna — jak myślisz, czemu to ważne?”
Wracasz do zasad bez konfliktu.

3. Nazwij rzecz po imieniu.
„Zauważyłem, że podglądałeś materiały sąsiadów. Ustaliliśmy, że gramy fair, bo tylko wtedy ta gra ma sens.”
Jasno, spokojnie, z szacunkiem — ale stanowczo.

Naucz się mistrzowskiego prowadzenia gier szkoleniowych!
Sprawdź nasze kursy online!

4. Rozważ konsekwencje.
Możesz wprowadzić zasadę: „Kto złamie tajność, traci punkty/kryształki.”
Ogłoś ją wszystkim — nikt nie poczuje się niesprawiedliwie potraktowany.

5. Porozmawiaj w przerwie.
„Zależy mi, żeby ta gra była wartościowa dla wszystkich. Takie podglądanie niszczy zaufanie.”
Czasem to wystarczy, żeby uczestnik wrócił do właściwej roli.

6. Ostateczność: zmiana roli.
„Proponuję, żebyś w tej rundzie popatrzył z boku i pomógł nam przy omówieniu.”
Nie kara, lecz zmiana perspektywy.

A może… nie reagować od razu?

Czasem warto pozwolić, żeby sytuacja się wydarzyła.
Nie po to, by „puścić płazem”, ale by uczestnicy sami wyciągnęli wnioski.

W omówieniu zapytaj:

• „Jak chroniliście swoje informacje?”
• „Czy zauważyliście jakieś nieczyste zagrania? Jakie?”
• „Co zrobilibyście inaczej w prawdziwym projekcie, gdyby ktoś złamał zasady?”

Takie momenty często prowadzą do najciekawszych refleksji o zaufaniu, współpracy i presji w środowisku zawodowym.

Jak zapobiegać oszukiwaniu w grach szkoleniowych?

✅ Zasygnalizuj to przed grą.
„Gramy uczciwie — bez podglądania i podsłuchiwania. To ważne, bo tylko wtedy ta gra czegoś nas nauczy.”

✅ Przypominaj w trakcie.
Co jakiś czas rzuć lekko: „Pamiętajcie, te materiały są tajne.”

✅ Zadbaj o przestrzeń.
Ustaw zespoły w odstępie, pomóż im odgrodzić notatki lub plansze.

✅ Podkreśl cel gry.
Przypomnij, że finalnie w grze chodzi o refleksję/wnioski, a nie tylko o „punkty”.

✅ Możesz zacząć warsztat prowokacyjnym pytaniem:
„A co by się stało, gdybyśmy zaczęli tu oszukiwać?”
Niech uczestnicy sami powiedzą, dlaczego to się nie opłaca.

Oszukujący uczestnik to nie „trudny gracz”, tylko żywe źródło informacji o tym, jak ludzie reagują na presję, emocje i zasady.

Z Twoją pomocą to doświadczenie może stać się jednym z najcenniejszych momentów całego szkolenia.

Chcesz wiedzieć, jak reagować w innych trudnych sytuacjach podczas gier szkoleniowych?

To, co przeczytałeś/-aś, to tylko fragment wiedzy z jednego z naszych kursów online:
„Trudne sytuacje w grach”.

W pełnej wersji znajdziesz:
🎯 konkretne opisy trudnych sytuacji (dominujący uczestnik, konflikt, impas, udział szefa, trudne wnioski),
💡 analizę źródeł tych zachowań — i sposoby, jak im zapobiegać,
🧰 gotowe komunikaty i trenerskie „protipy” do wykorzystania od razu na sali szkoleniowej.

To tylko jeden z sześciu kursów online, w których razem z Markiem Janigaczem zebraliśmy kilkanaście lat doświadczeń z pracy z grami szkoleniowymi.
Na stronie znajdziesz też pozostałe kursy — możesz wybrać pojedynczy moduł, pakiet tematyczny albo pełny zestaw (w najlepszej cenie).

👉 Wejdź na graszkoleniowa.pl/kursy i sprawdź, jak możesz wzmocnić swoje warsztaty z grami szkoleniowymi.